Językowe zabawy z tytułami filmów po rosyjsku

Czy zwracaliście kiedyś uwagę na tłumaczenie tytułów filmów? Nie? No to może czas zacząć, bo jak się okazuje może to być całkiem ciekawa forma rozrywki. Nie mówiąc już o przyjemności gubienia się w domysłach czy tłumacz płakał jak tłumaczył, czy wręcz przeciwnie – dobrze się bawił.

Oczywiście, nie można mieć wszystkiego o czym świadczy chociażby znane powiedzenie, że tłumaczenia są jak kobiety – albo piękne, albo wierne. Dlaczego? Bo tłumaczenie dosłowne nie zawsze zdaje rezultat, czasami trafi się słowo-nie-do-przetłumaczenia, decydujemy się na zapożyczenie obcego słowa czy wręcz zachowanie zapisu oryginalnego, próbujemy interpretować etc. I w końcu tworzymy – bo tak lepiej brzmi (inna motywacja: dopisać).

Weźmy znany ranking filmów i pokuśmy się o porównanie pozycji z pierwszej 10 (ostatnia kolumna przedstawia tłumaczenie filologiczne):

 

Tytuł oryginalnyTytuł polskiTytuł rosyjskiTłumaczenie
RU->PL
  • The Shawshank Redemption
Skazani na ShawshankПобег из ШоушенкаUcieczka z Shawshank
(Od tłumacza: „słowo redemption może oznaczać zbawienie, uwolnienie, odkupienie„. Źródło: Wikipedia)
  • The Godfather
Ojciec chrzestnyКрёстный отецOK
  • The Godfather: Part II
Ojciec chrzestny IIКрёстный отец 2OK
  • The Dark Knight
Mroczny RycerzТёмный рыцарьOK
  • Pulp Fiction
Pulp FictionКриминальное чтивоKryminalne czytadło
(Od tłumacza: „Pulp fiction tłumaczy się jako bulwarowe czytadło„. Źródło: Wikipedia)
  • Schindler’s List
Lista SchindleraСписок ШиндлераOK
  • 12 Angry Men
Dwunastu gniewnych ludzi12 разгневанных мужчин12 rozgniewanych (gniewnych) mężczyzn
(mamy wersję gender i nie-gender :P)
  • Il buono, il brutto, il cattivo
Dobry, zły i brzydkiХороший, плохой, злойprawie OK (Dobry, kiepski, zły)
  • The Lord of the Rings: The Return of the King
Władca pierścieni: Powrót królaВластелин колец: Возвращение короляOK
  • Fight Club
Podziemny krągБойцовский клубWojowniczy klub

 

W powyższych przykładach dominuje raczej dbałość o wierność tłumaczenia, aczkolwiek pojawiają się pewne odstępstwa.

Oczywiście, przekład tytułu to wierzchołek góry lodowej, bo już tłumaczenie filmu czy to w postaci dubbingu, szeptanki czy napisów dialogowych będzie niosło różne smaczki i niesmaczki językowe.