Ta część mowy, a przynajmniej jej wybrane przykłady, nieustannie mnie radują, więc postanowiłam poświęcić im osobny wpis. A zwłaszcza tej grupie, która po zestawieniu z polskimi odpowiednikami, wyraźnie się różni pod pewnym względem.

O przysłówkach słów parę

Dla przypomnienia – według Gramota.ru, narieczije, a więc przysłówek, to:

Nieodmienna część mowy, która określa charakter czynności, cechy bądź stanu.

Jest kilka klasyfikacji przysłówków, weźmy na warsztat jedną z nich:

• przysłówki czasu: dzisiaj, teraz, często;
• przysłówki miejsca: tutaj, nigdzie, wszędzie;
• przysłówki sposobu: ładnie, mądrze, razem.

Oprócz tego przysłówki, podobnie jak przymiotniki, można stopniować:

• stopniowanie proste: ładnie, ładnej, najładniej;
• stopniowanie opisowe: efektywnie, mniej/bardziej efektywnie, najmniej/najbardziej efektywnie;
• stopniowanie nieregularne: dobrze, lepiej, najlepiej.

Po rosyjsku wygląda to dokładnie tak samo – hura, niech żyją języki słowiańskie! 🙂

Przykłady przysłówków

A teraz, zgodnie z obietnicą, prezentuję Wam mój ulubiony zbiór przysłówków. Zobaczcie, co to się tu dzieje:

• вприкуску – „w przegryzkę” – nie jest to może cud polskiej stylistyki, ale lubię to tak tłumaczyć. Rosyjskie słowo oznacza jedzenie czegoś po kawałku (o, „po kawałku” też dobre), a szczególnym przypadkiem są kawałki cukru, stąd Rosjanie mówią: пить чай вприкуску – czyli pić herbatę, pogryzając przy tym kawałeczki cukru (tradycyjne picie tego napoju);
• напролом – na przekór, na przełaj, np. идти напролом – iść na przełaj;
• навынос – na wynos, np. еда навынос – jedzenie na wynos;
• накануне – w wigilię, w przeddzień, np. накануне Рождества Христова – w wigilię Bożego Narodzenia;
• вслух – na głos, np. читать вслух – czytać na głos;
• наяву – na jawie, np. сон наяву – sen na jawie;
• наугад – na chybił trafił, np. стрелять наугад – strzelać na chybił trafił;
• натощак – na czczo, np. делять анализ натощак – robić badanie na czczo;
• насмарку – na nic; np. вся работа насмарку – cała praca na nic;
• напоследок – na koniec, np. оставить напоследок – zostawić na koniec;
• наизусть – na pamięć, np. учиться наизусть – uczyć się na pamięć.

W językach rosyjskim i polskim widać tu wyraźną różnicę – łączną i rozłączną pisownię. Jeśli znacie podobne rosyjsko-polskie pary, koniecznie napiszcie je w komentarzu.

Obraz S. Hermann & F. Richter z Pixabay