Dobrze czytacie, to nie żart. Kiedy chcę sprawdzić znaczenie danego słowa, nie wpisuję go do translatora. Czasami mi się zdarzy skorzystać ze słowników online, niekiedy elektronicznych, ale najbardziej cieszy mnie kontakt ze zwykłym, papierowym. I to najlepiej jak najgrubszym (bo wtedy jest więcej słówek).

Przyznam szczerze, że moja miłość do słowników i encyklopedii pojawiła się przed rozpoczęciem studiów filologicznych. Zawsze interesowały mnie bardziej szczegółowe informacje odnośnie do terminów, których poszukiwałam. A te można było znaleźć właśnie w opasłych tomiszczach. Już nawet lektorzy na zajęciach z hiszpańskiego nauczyli się, że ciągle grzebię w słownikach i na początku lekcji zawsze mi jakiś podsuwają, jeśli akurat ktoś zdążył wcześniej ukryć go na półce.

Dlaczego najlepiej mi się pracuje z tradycyjnymi słownikami?

Po pierwsze jest to źródło sprawdzonej pod kątem merytorycznym wiedzy. Nie zawsze to można powiedzieć o słownikach dostępnych przez internet. Po drugie jest to jeden ze sposób uczenia się, który bardzo do mnie przemawia – podczas poszukiwania jednego słówka zaraz wpadnie w oko jakiś ciekawy frazeologizm lub synonim, który można od razu zapisać w ramach uzupełnienia. I wreszcie po trzecie mogę wybrać typ słownika, który akurat potrzebuję. Do dyspozycji są tematyczne, obrazkowe, frazeologiczne, ortograficzne etc. A już zupełnie subiektywne jest to, że zwyczajnie lubię wydania w formie papierowej i nawet dwa lata „przymusowego” czytania e-booków (nie miałam możliwości przewiezienia tylu książek) tego nie zmieniły.

Słownik języka rosyjskiego jako źródło wiedzy

Kiedy już poznaliście mój stosunek do słowników, przyszła pora na to, żeby spróbować całkiem poważnie potraktować słownik jako źródło wiedzy. A nie jedynie jako narzędzie, za pomocą którego sprawdzimy znaczenie danego słowa.

Najlepszym ku temu rozwiązaniem będzie zakupienie słownika języka rosyjskiego. Wiem, że na początku nauki będzie bardzo irytować nie tylko znalezienie słowa zapisanego innym alfabetem, ale zrozumienie jego definicji. Jednak z biegiem czasu te trudności będą wyraźnie maleć, aż staną się zupełnie niezauważalne.

Czego się możemy dowiedzieć z przedstawionej po lewej definicji słowa отработать? (źródło: С. И. Ожегов, Н. Ю. Шведова, Толковый словарь русского языка).

• jaka jest forma czasownika w pierwszej i drugiej osobie liczby pojedynczej
• jaka jest forma przymiotnika
• jaki jest aspekt czasownika
• jakie jest znaczenie słowa (cztery warianty)
• jaka jest rekcja czasownika i przykłady jego użycia w kontekście.

Oprócz tego mamy dodatkowe informacje takie jak:

• forma czasownika w aspekcie niedokonanym
• formy rzeczownika i przymiotnika pochodzące od danego czasownika wraz z przykładami odmiany.

Nie ukrywam, że dla mnie jako osoby cały czas uczącej się języka rosyjskiego te wszystkie informacje mają istotne znaczenie. Oczywiście mogłabym poprzestać tylko na samym zrozumieniu słowa, ale dzięki temu mam możliwość się czegoś dowiedzieć.

Czy to oznacza, że bez słownika nauka jest nieefektywna?

Oczywiście, że nie. To tylko jedna z form uczenia się, którą warto rozważyć w procesie poznawania języka. Wiem, że w dobie smartfonów korzystanie z tradycyjnego słownika dla wielu osób może wydawać się stratą czasu. Ale myślę, że warto takiemu rozwiązaniu dać szansę, zwłaszcza że możemy zacząć od słownika obrazkowego bądź tematycznego, które są łatwiejsze w odbiorze.

Inna sprawa to poziom zaawansowania znajomości języka. Im jest on wyższy, tym w sposób naturalny staje się bardziej skomplikowany, pojawiają się wieloznaczności, różne konteksty, różnice stylistyczne. A te nie zawsze będziemy w stanie wychwycić, korzystając z prostszych słowników.