Давай lub давайте – czasownik „dawać” w trybie rozkazującym w liczbie pojedynczej i mnogiej, który w języku rosyjskim słyszy się dosyć często. My Polacy dość intuicyjnie i poprawnie go rozumiemy, choć nie zawsze mamy pomysł, jak zgrabnie go wyrazić.

Dla porządku – grafika przedstawia kadr wycięty z poniższego filmiku (warto obejrzeć w całości, żeby poćwiczyć swoje umiejętności translatorskie).

Myślę, że powyższy tekst można oddać jak np. „No to do jutra”.

„Давай” z życia wzięte

Innym przykładem może być fragment opowiadania Michaiła Zoszczenki „Aktor” (tutaj znajdziecie cały tekst).

— Давай, Вася, давай. Отбивайся, милый. Крой их, дьяволов, по башкам.

Pamiętam, że na studiach podczas zajęć z teorii przekładu wzięliśmy ten utwór na warsztat, znęcając się nad nim niemiłosiernie. Zwrot do Wasilija przetłumaczyliśmy jako: „Wasia, dawaj, dawaj, nie ustawaj”. Rytm wprowadziliśmy, żeby oddać choć trochę żartobliwy sposób narracji, a „dawaj” miało sugerować czytelnikowi, że ma do czynienia z tekstem napisanym w języku rosyjskim. Myślę, że w języku polskim taka forma byłaby jedną z możliwych, która by oddała emocje zawarte w tej scenie.

Inny z kolei przykład pochodzi z wyjazdu rodzinnego do Odessy. Byliśmy z rodzicami i bratem w restauracji, kelnerka przyniosła pielmieni i zapytała, czy chcemy do nich śmietanę. Brat, który się nie uczył rosyjskiego, ale jako osoba z językami obcymi obyta coś gdzieś słyszał, machinalnie odpowiedział: „Давай”! Może lepszą formą byłoby grzecznościowe: „Давайте”, ale pani się uśmiechnęła i dostaliśmy dużo śmietany. Po polsku brzmiałoby to dość niegrzecznie, po rosyjsku – wyrażało zgodę, zachętę (w tym przypadku do uraczenia nas śmietaną, która była wspaniale gęsta i kwaśna).

Przyjrzyjmy się innym przykładom.

Давай i давайте – przykłady użycia

Sam zwrot wyraża zachętę, pobudzenie odbiorcy do reakcji (czasem szybkiej), podkreślenie naszego wsparcia (bardzo sprawdza się podczas dopingu na imprezach sportowych).

Pierwszy kontekst to zachęta do wykonania wspólnie jakieś czynności:

• Давай/давайте, погуляем – Pospacerujmy
• Давай/давайте, пойдём на пиво – Chodź/chodźcie, pójdziemy na piwo

Może to być również wzmocnienie komunikatu skierowanego do innych:

• Давай/давайте отсюда – Idź/idźcie stąd
• Давай/давайте здесь – Daj/dajcie (to) tutaj (ten przykład może być wieloznaczny, sporo zależy od sytuacji i intonacji mówiącego)

W połączeniu z bezokolicznikiem wyraża natychmiastowe podjęcie jakiejś czynności:

• Давай/давайте остановиться – Zatrzymać się!

Może także występować podwójnie w wyrażeniu pobudzającym do działania, np. z sugestią, że jest mało czasu i trzeba się spieszyć:

• Давай-давай / Давайте-давайте, идти надо – Chodźcie, chodźcie, trzeba iść

A jakie są Wasze ulubione zwroty z Давай/давайте?