Keep calm i nie przeklinaj

Przekleństwa po rosyjsku

Dzisiaj będzie brzydko, bo we wpisie pojawi się trochę wulgaryzmów. Ale tylko trochę, bo znajdziecie tu sporo źródeł, gdzie szukać rosyjskich przekleństw. W końcu to też część, choć może niezbyt chlubna, każdego języka, prawda?

Od razu zastrzegam – nie promuję używania przekleństw w języku rosyjskim, ani nie zachęcam, abyście używali wulgaryzmów. Wychodzę jednak z założenia, że warto poznać takie słownictwo, bo:

  • jest wszechobecne (niestety);
  • ktoś nas może obrażać, więc warto wiedzieć, jak zareagować (i to niekoniecznie od razu na niego kląć, tylko np. nie cieszyć się, że ktoś mówi do nas z uśmiechem, żebyśmy spadali na drzewo);
  • przydaje się podczas wykonywania tłumaczeń, odbierania różnych tekstów kultury etc. (pisałam o tym w tekście „Awruk” i tłumaczenie wulgaryzmów);
  • dostarcza wielu ciekawych obserwacji dotyczących podobieństw między językiem polskim a rosyjskim;
  • Twój powód? (napisz w komentarzu).

.

„Rugać” i ругаться

Choć po polsku i rosyjsku te słowa brzmią podobnie, znaczenie jest nieco inne. Pierwsze oznacza „besztać, karcić”, a drugie – „przeklinać”. Ругательство to „przekleństwo”, a ich zbiór to мат (in. матерный язык), który raczej nie ma odpowiednika w języku polskim, więc często możecie się spotkać po prostu z określeniem „rosyjski mat”.  Rosjanie natomiast ругаются матом, czyli „przeklinają”.

Nie będę Wam w tym wpisie serwować całej listy przekleństw, więc zanim przejedziemy do źródeł, podam kilka przykładów, które językowo szczególnie mnie ujmują (pomijam tu kwestie estetyczne, filolodzy zrozumieją :P).

Pięknym słowem jest „dupa” (określenie „robić coś z dupy” nieustannie przoduje na mojej liście słów i określeń nieobyczajnych), po rosyjsku жопа (przy okazji – nasze „zadupie” to зажопье), więc piosenka „o dupie” (Maryni) grupy Leningrad będzie nam tu pasowała jak ulał:

.

.

W moich prywatnych anegdotach znalazła się historia kolegi, który (przed polityczną zawieruchą) pojechał na Krym ze znajomością jednego zdania у тебя красивая жопа („masz ładna dupę”). Mile wspominał wyjazd. Natomiast polska „dupa” doczekała się długiego wpisu w Nonsensopedii, ale, pomijając wszelkie sprośności, warto wiedzieć, że jest to bardzo stare słowo:

  • Słowo pochodzi z języka prasłowiańskiego, w którym oznaczało zagłębienie w ziemi, skale, jakimś przedmiocie, a także w ciele ludzkim. Spokrewniona z nim jest m.in. dziupla – zagłębienie w drzewie. Etymologowie wskazują jeszcze starsze, praindoeuropejskie źródła dupy, zob. np. Słownik etymologiczny języka polskiego W. Borysia. [vide: Słownik języka polskiego PWN]

.Ёб твою мать – klasyk, tłumaczyć nie trzeba, ale obrażanie matki to największy grzech. Tego przekleństwa bardzo nie lubię, podaję je tylko dlatego, że nasz wieszcz, Adam Mickiewicz, pięknie opisał je w swojej bajce pt. „Koza, kózka i wilk” (uwielbiam ją i zachęcam Was do lektury całego tekstu):

  • Wilk odszedł klnąc Bebę i mać jej z ruska brzydko.

Motywy falliczne znane są od wieków, więc nikogo nie powinna dziwić mnogość określeń związanych z „kutasem” (słowo, notabene, w staropolszczyźnie zupełnie neutralne), który po polsku i rosyjsku nazywa się tak samo, choć zapis jest inny (хуй). I tu mamy piękny przymiotnik охуенный, którego używamy, jeśli chcemy powiedzieć, że „czegoś jest w chuj”, a więc „bardzo dużo” (choć kiedyś słyszałam też wariant „okurwieńcza ilość”; dygresja – Rosjanie mają блядь zamiast „kurwy”). Niczego sobie jest też пошёл на хуй, co możemy zgrabnie przełożyć jako „idź w chuj” (może być też rosyjskie отъебись, a więc „spierdalaj”). A o „chujni” (хуйня) znów zaśpiewa nam Leningrad:

.


  .

Więcej źródeł? Proszę bardzo!

Jeśli dotarliście do tego fragmentu wpisu, rozumiem, że jesteście nieustraszeni i chcecie więcej 🙂 Polecam pracę językoznawczą (sic!) o „chuju” i „fallusie” po rosyjsku (Chuj: fenomenologia, antropologia, metafizyka, pragmasemantyka) oraz dwa słowniki online rosyjskich przekleństw: metromir.ru i plutser.ru.

Ciekawy jest również amatorski słownik polsko-rosyjski na jednym z forów (rosyjska część jest niezwykle różnorodna) – Словарь польской ненормативной лексики.

.

Jednak żebyśmy tak źle nie zakończyli lektury, zachęcam Was, w ramach oczyszczenia umysłu (i języka) do obejrzenia parominutowego filmiku o tym, „Jak oduczyć się przeklinać”. Ale w końcu tylko dywagujemy na tematy językowe i mam nadzieję, że zawarte w nim porady potraktujecie jako ciekawostkę 😉

.

.


Spodobał Ci się ten wpis?

Postaw mi kawę na buycoffee.to