Rodzaje tłumaczeń

Typologii przekładów jest wiele. Ta, którą przedstawię poniżej, jest jedną z propozycji – daje pewne wyobrażenie, jak szerokim pojęciem jest słowo „przekład”.

Generalnie przekład możemy podzielić na ten wykonywany przez człowieka, tłumacza oraz realizowany przez maszynę, np. program komputerowy (машинный перевод).

Dzisiaj skupimy się na tym pierwszym rodzaju i właśnie jego typologia została przedstawiona na obrazku.

Rodzaje przekładu pisemnego możemy wyznaczyć na podstawie różnic stylistycznych poszczególnych tekstów. Stąd możemy wskazać:

  1. przekład techniczny (технический перевод);
  2. przekład prawniczy i administracyjny (административный перевод);
  3. przekład naukowy (научный перевод);
  4. przekład literacki (художественный перевод).

rodzaje tłumaczeń

Przekład literacki celowo przedstawiłam na końcu, poza grupą, gdyż jest on jednym z najtrudniejszych i rządzi się własnymi prawami. Zasadniczą różnicą między tłumaczeniem tekstu literackiego i technicznego jest stopień kreatywności tłumacza – w pierwszym rodzaju przekładu bardziej chodzi o tłumaczenie pojęć i terminów, a w drugim oddanie obrazów, z jakich jest zbudowany tekst literacki. Dokładniejszą charakterystykę przekładu literackiego przedstawię w jednym z kolejnych wpisów.

Przekład ustny to najczęściej przekład konferencyjny (kabinowy), który występuje w dwóch formach: symultanicznej (паралельный перевод) i konsekutywnej (последовательный перевод). Tłumaczenie symultaniczne polega na tym, że tłumacz siedzi w osobnej kabinie i nie ma kontaktu z mówcą, którego przemówienie tłumaczy. Tłumaczenie występuje równocześnie z tekstem oryginalnym i słuchacze mają możliwość jego odbioru przez słuchawki w trakcie trwania przemówienia.

Tłumaczenie konsekutywne zaś charakteryzuje się tym, że występuje po fragmentach tekstu oryginalnego. Tłumacz zazwyczaj znajduje się niedaleko mówcy i ma możliwość sporządzania notatek w czasie jego przemówienia. Po wygłoszeniu fragmentu tekstu oryginalnego, przekazuje jego treść zebranym.

Przekład filmowy umiejscowiłam na granicy przekładu ustnego i pisemnego, gdyż zawiera w sobie cechy tych obu rodzajów tłumaczeń. Z jednej strony jest to dubbing (дубляж), który wymaga od tłumacza umiejętności dopasowania tekstu do ruchu warg bohatera, a z drugiej napisy filmowe (титры), które są już typowym tłumaczeniem pisemnym.

Do tej kategorii można jeszcze zaliczyć przekład teatralny (np. sztuki transmitowanej przez telewizję).