Słowa opisują rzeczywistość, więc muszą za nią nadążać. I choć w języku mówionym często nie ma z tym problemu, schody zaczynają się, kiedy chcemy dane słowo zapisać…

Neologizm to nowe słowo, powstałe w danym języku do opisania nowej rzeczywistości, czyli przedmiotów, zjawisk, trendów etc. Może powstać w oparciu o bazę słowotwórczą, którą oferuje dany język, ale równie dobrze może zostać zapożyczone z innego języka.

No dobrze, w języku mówionym, zwłaszcza potocznym, wszystko wydaje się oczywiste i dopuszczalne. Co natomiast zrobić w sytuacji, kiedy dane słowo trzeba zapisać, a co gorsza – przetłumaczyć? Są oczywiście techniki translatorskie, które sugerują pewne rozwiązania, niemniej jednak słowo zapisane być musi, aby potem można było z nim pracować.

Moim ulubionym przykładem jest nazwa znanego serwisu społecznościowego – „Facebook”. Pomimo tego, że w Rosji pojawił się w 2008 roku, ustępuje miejsca rodzimym mediom społecznościowym, ale nazwa w języku rosyjskim funkcjonuje i trzeba jakoś ją zapisywać. Yandex co prawda wyświetla więcej wyników dla hasła Facebook, niż dla Фeйсбук, ale obie nazwy najwyraźniej zamiennie funkcjonują, np.:

„Фейсбук – крупнейшая международная социальная сеть, в которой зарегистрировано более 500 миллионов пользователей во всех точках земного шара.”

oraz

„Facebook – это одна из самих популярных социальных сетей в мире”.

Spotkałam się również z opinią, że w artykułach można spotkać formę w cudzysłowie – «Фейсбук».

Co ciekawe, parę miesięcy temu przez jakiś czas rosyjskojęzyczni użytkownicy serwisu Facebook widzieli jego nazwę napisaną cyrylicą. Do testów wykorzystano pisownię Фейсбук.

To jeszcze nie wszystko, bo kolejnym problemem jest akcent i jego miejsce w takich właśnie nowych słowach. A pada on tam, gdzie komu wygodnie. Kontynuując temat naszego „Facebooka”, na stronie gramota.ru pojawiło się pytanie dotyczące sposobu akcentowania tej nazwy:

Dzień dobry,

Gdzie pada akcent w słowie Фэйсбук [o, proszę, jeszcze jedna forma, przyp. aut.] (Facebook)? W wymowie w języku obcym jest na początku, a jak jest w rosyjskim? Również interesuje mnie jaką literą, wielką czy małą, należy pisać to słowo w rosyjskiej transkrypcji?
VitalyMokrushin

I odpowiedź ekspertów:

Analogicznie do słów ноутбук, покетбук – фейсбУк. Należy jednak zauważyć, że zarówno pisownia, jak i akcentowanie nie jest jednoznacznie określone.

Podobnych wątpliwości jest wiele, ale dopóki dana forma nie pojawi się w słowniku, musimy zaufać własnej intuicji. Ale to da się zrobić, serio 😉