Chodził ten wpis za mną już od jakiegoś czasu, bo jest to jedno z pierwszych pytań jakie zadają mi osoby, które chcą się uczyć lub jeszcze się zastanawiają nad nauką języka rosyjskiego.
Najtrudniejszą kwestią, przez którą niestety trzeba przebrnąć i to zaraz na początku, jest nauka nowego alfabetu – cyrylicy. Wskazówki jak sobie z tym poradzić znajdziecie w moich dwóch wcześniejszych wpisach:
Zaraz jednak po tym wstępie, często już na początku słyszę od osób, które czasem zdarza mi się uczyć języka, „ale czekaj, przecież to brzmi tak samo jak po polsku”. No właśnie – to będzie nasz punkt wyjścia.
.
Rosyjski to język słowiański
Język rosyjski razem z białoruskim i ukraińskim tworzą grupę języków wschodniosłowiańskich. Choć polski należy do języków zachodniosłowiańskich, zanim powstały odrębne grupy języków słowiańskich, wszystkie one należały wcześniej do jednej językowej wspólnoty prasłowiańskiej. Ich przodek, język prasłowiański uległ podziałowi na poszczególne grupy językowe ok VI-VII w n.e. I choć później każdy z języków podążał już swoją własną drogą, stałe kontakty wynikające chociażby położenia geograficznego oraz wspólna przeszłość powodują, że w polskim i rosyjskim znajdziemy wiele podobieństw.
.
Podobne (lub te same!) słowa i wyrażenia
W obu językach, polskim i rosyjskim, spotkamy ich bardzo wiele. Często się może zdarzyć, że nawet jak nie znamy danego słowa po rosyjsku, możemy próbować podpowiedzieć rozmówcy jak brzmi ono po polsku. Ne zdziwcie się, jeśli nierzadko będzie doskonale wiedział o co Wam chodzi.
Dlatego najważniejsze, żeby się z językiem osłuchać. Na początku pewnie nam się będzie wydawać, że nic nie rozumiemy. Ale jeśli skupimy się na wyłapywaniu podobnie brzmiących słów już będzie łatwiej, mimo że będziemy na początku nauki. Stąd zazwyczaj od pierwszej albo drugiej lekcji mówię po rosyjsku i tłumaczę co trudniejsze słowa – nowicjusze czasami są przestraszeni, ale okazuje się, że z zajęć na zajęcia coraz więcej rozumieją mimo że jeszcze nie zawsze wiedzą jak coś po rosyjsku powiedzieć.
.
Polski i rosyjski mają podobną gramatykę
Polski to nasz rodzimy język, więc często nie zastanawiamy się co jest w nim trudnego. Jednak nie musimy być filologami, żeby się cofnąć wspomnieniami do lekcji języka polskiego w szkole, kiedy uczyliśmy się przypadków czy odmiany czasowników. W rosyjskim jest dokładnie tak samo, gramatyka jest bardzo podobna. Oczywiście, są drobne różnice jak np. brak wołacza czy odmiany czasownika „być”, ale w obu systemach gramatycznych jest sporo analogii.
Dlatego jak robimy wspólnie z osobami, które uczę zadania gramatyczne w stylu „wstaw rzeczownik w odpowiednim przypadku”, nie chcę, żeby przy każdym pustym polu nerwowo w myślach przebiegali całą odmianę danego słowa, żeby się upewnić, że wpiszą dobrą końcówkę. Wolę, żeby takie zadanie było robione z marszu, intuicyjnie, bo zdarza się, że odmienione słowa brzmią tak samo po polsku i po rosyjsku. Jeśli się pomylą, i tak nadal ich przekaz będzie komunikatywny dla rozmówcy – najważniejsze jednak, że będą mówić, a nie przerywać w pół zdania i stresować się kwestiami gramatycznymi. Co oczywiście nie zmienia faktu, że wszelkie tego błędy językowe od razu wspólnie korygujemy.
.
Wspólnota kontekstów kulturowych
Wspólna przeszłość językowa to również podobne zwyczaje, kultura, zachowania, symbole. I takie wspólne tło kulturowe bardzo ułatwia komunikację, nawet jeśli nie do końca wiemy jak poprawnie niektóre komunikaty przekazać. Nie mówiąc już o tym, że przy kieliszku czegoś mocniejszego nagle się okazuje, że możemy o wszystkim porozmawiać 😉
.
Reasumując – w moim odczuciu język rosyjski nie jest trudnym językiem do nauczenia się przez Polaka. Najważniejsze to skupić się na podobieństwach pomiędzy językami. A im dłużej będziecie się uczyć, tym więcej różnic sami będziecie zauważać.
